Als je componenten van een gebouw voorziet van sensoren, creëer je slimme gebouwen. Deze smart buildings kunnen zich volledig afstemmen op de mensen in het pand en de activiteiten die in het gebouw plaatsvinden. Dit kan zorgen voor meer comfort en energiebesparing. Ook verandert de manier waarop je onderhoud uitvoert compleet.

Dit artikel verscheen ook in ons relatiemagazine Maximaal.

We bevinden ons steeds meer in het zogenoemde Web 3.0. Hierin zijn alledaagse apparaten verbonden met netwerken waardoor ze gegevens uitwisselen. Dit fenomeen staat bekend als Internet of Things (IoT) of machine-to-machine (M2M). Nieuw geproduceerde apparaten zullen in de toekomst standaard online, en dus ‘smart’ zijn. Er zijn dan ook steeds meer IoTachtige toepassingen die onderdeel zijn van ons dagelijks leven. Denk aan slimme thermostaten, meters of lichten. Het Amerikaanse onderzoeks- en adviesbureau Gartner voorspelt dat er in 2020 wereldwijd 5,8 miljard IoT-apparaten actief zijn. Om aan te geven hoe hard het momenteel gaat: dat is een stijging van 21% ten opzichte van 2019.

Smart buildings

Eén van de bekendste smart buildings in Nederland is ‘The Edge’ in Amsterdam. De sensoren in dit pand zorgen er onder andere voor dat medewerkers via hun smartphone worden herkend. Dit maakt het mogelijk dat ze aan de hand van de verlichting naar hun werkplek voor die dag worden geleid. Een ander voorbeeld is dat schoonmakers kunnen zien welke flexplekken intensief zijn gebruikt en welke werkplekken een dagje leeg zijn gebleven. Zo kan exact worden bepaald welke ruimten een schoonmaakbeurt nodig hebben.

Prestaties van een gebouw monitoren

IoT vergemakkelijkt gebouwbeheersing door inzichtelijk te maken welke ruimten worden gebruikten op welk moment. Ook de prestatieniveaus van de verschillende onderdelen van een gebouw kunnen real time worden gemonitord. De waarden die het sensornetwerk afgeeft, worden afgezet tegen een bepaalde signaalwaarde. Bij het overschrijden van bepaalde waarden wordt actie ondernomen. Het wordt door IoT makkelijker om de prestaties van een gebouw en de componenten te monitoren, maar ook het gedrag of zelfs de gesteldheid van de gebruikers. Dit biedt kansen op het gebied van verduurzaming, en kan bijvoorbeeld ingezet worden in de zorg.

Van preventief naar predictief onderhoud

Verwacht mag worden dat IoT een enorme impact zal hebben op het onderhoud van gebouwen. Door monitoring kan dit namelijk worden uitgevoerd op het scherpst van de snede. In de huidige bouwpraktijk wordt er veelal preventief onderhouden. Dit onderhoud is afgestemd op incidentele of periodieke metingen van inspecteurs of op een raming van de gemiddelde levensduur van een bouwdeel of installatie. In plaats van preventief onderhoud, kan dankzij IoT en de data die dit oplevert ook predictief of voorspellend onderhoud worden uitgevoerd. Preventief onderhoud gaat uit van gemiddelde gegevens. Hierdoor vindt onderhoud soms te vroeg plaats. Dit brengt onnodige kosten met zich mee.

Kennis van systemen en applicaties

Predictief onderhoud gebeurt op basis van sensoren en zorgt ervoor dat er precies op het juiste moment (niet te vroeg, niet te laat) onderhoud wordt uitgevoerd. Dat zorgt voor hogere productiviteit, lagere kosten en meer efficiëntie. Nieuwe competenties IoT-toepassingen voor de gebouwde omgeving zijn momenteel nog volop in ontwikkeling en er wordt veel pionierswerk verricht. Er is dan ook nog geen uitgekristalliseerde omschrijving te geven van hoe IoT de dagelijkse werkzaamheden van uitvoerende partijen precies gaat beïnvloeden. Kennis van zaken rondom IT-vraagstukken wordt in ieder geval belangrijker. Geplaatste bouwdelen, of het nu slim hang- en sluitwerk of een slimme deur is, moeten volledig veilig zijn en niet kunnen worden gehackt. Daarnaast zit de grote kracht van IoT in het feit dat verschillende componenten van een gebouw met elkaar communiceren. Dat vraagt vaak integratie en dus kennis van systemen en applicaties. Die kennis zal binnen het bouwbedrijf aanwezig moeten zijn. Het is niet onwaarschijnlijk dat hierin gespecialiseerde bedrijven steeds vaker toetreden tot het bouwproces.

Bron: Bouwkennis