Werken op hoogte is niet zonder risico’s. Werkgevers en pandeigenaren zijn verantwoordelijk en verplicht om valbeveiliging te bieden voor werkzaamheden op hoogte (hoger dan 2,50 meter). Met een permanent geïnstalleerd valbeveiligingssysteem kunnen werkgevers en pandeigenaren aan die verplichting voldoen. Een plat dak, een licht hellend dak of een richel of looppad: voor elke werksituatie heb je een specifieke valbeveiligingsoplossing nodig. Welk type valbeveiliging je moet toepassen, hangt af van: 

• de werkzaamheden 
• de frequentie van de werkzaamheden
• de ruimte die op het dak aanwezig is.

Veilig werken op een plat dak

Een plat dak leent zich uitstekend voor diverse soorten installaties. Denk aan zonnepanelen, airconditioning units of lichtstraten. Om veilig aan deze installaties te kunnen werken is valbeveiliging nodig. Dit kan met:

• hekwerken op het dak
• een railsysteem of leeflijnsysteem
• ankerpunten op het dak.

Hekwerken op het dak

Hekwerken beschermen alle gebruikers op het dak, als ze tenminste langs alle randen geïnstalleerd zijn. Er bestaan twee typen hekwerken. Permanente hekwerken (rechter foto hieronder) worden aan de rand van het dak of op het dak gemonteerd. Vrij opgelegde hekwerken (linker foto hieronder) worden gemonteerd met contragewichten. Vrij opgelegde hekwerken kunnen gemakkelijk worden verwijderd en kunnen dus als tijdelijke valbeveiliging worden gebruikt.

Hekwerken beschermen alle gebruikers op het dak, als ze tenminste langs alle randen geïnstalleerd zijn.

Railsysteem of leeflijnsysteem

Voor situaties waarin het plaatsen van hekwerken niet mogelijk of niet wenselijk is, kan een railsysteem of leeflijnsysteem worden geïnstalleerd. Beide systemen werken ongeveer hetzelfde. Gebruikers moeten PBM dragen en zich aan het systeem koppelen. Daarna kunnen ze langs het hele systeem bewegen. Het verschil zit in de toepassing van de systemen wanneer ze gebruikt worden voor valbescherming. Als een gebruiker valt, is er met een leeflijnsysteem meer vrije valruimte nodig. Het systeem beweegt namelijk meer mee met de gebruiker. De kabel buigt door, terwijl een rigide railsysteem nauwelijks vervorming heeft. 

Voor situaties waarin het plaatsen van hekwerken niet mogelijk of niet wenselijk is, kan een railsysteem of leeflijnsysteem worden geïnstalleerd.

Ankerpunten op het dak

De laatste optie voor een permanent geïnstalleerd systeem zijn losse ankerpunten. Gebruikers haken zich aan, aan een ankerpunt waar ze in een cirkel rondom kunnen werken. Om zich verder te verplaatsen moeten gebruikers zich van het ene ankerpunt naar het andere ankerpunt aanhaken. Ankerpunten worden ook in combinatie met rail- of leeflijnsystemen ingezet voor werksituaties waarin een pendule val kan optreden. Bij een pendule val, maakt de vanglijn een grote zwaai, waardoor een gebruiker met een hoge snelheid tegen een muur of object zou kunnen vallen. Met een anti-pendule ankerpunt wordt dit risico beperkt.

Een anti-pendule ankerpunt beperkt het risico van een grote zwaai bij een val. Het voorkomt dat de gebruiker met hoge snelheid tegen een muur of object valt.

Veilig werken op een licht hellend dak

Werken op een dak met een hellingshoek tot 15 graden brengt meer valgevaar met zich mee dan werken op een plat dak. De werkpositie is minder stabiel. Ook bestaat een kans van wegglijden van personen of materiaal. Toch hoeft werken op een (licht) hellend dak niet gevaarlijk te zijn. Als de werknemers maar het juiste valbeveiligingsmateriaal gebruiken en training hebben gehad over de valbeveiligingsoplossing. 

Railsystemen, leeflijnsystemen en ankerpunten zijn allemaal zeer geschikt om veilig te werken op hoogte op een (licht) hellend dak. Hierbij bestaan permanent geïnstalleerde oplossingen, maar ook combinaties met tijdelijke oplossingen, zoals een mobiele leeflijn die tussen twee ankerpunten wordt gespannen. De mobiele leeflijn kan weer verwijderd worden nadat de werkzaamheden zijn afgerond.

Railsystemen, leeflijnsystemen en ankerpunten zijn allemaal zeer geschikt om veilig te werken op hoogte op een (licht) hellend dak.

Werken langs gevels, op smalle richels of op looppaden in fabriekshallen

Vaak moeten werknemers en vakmensen op looppaden of richels werken of lopen, waarbij valgevaar bestaat. Denk bijvoorbeeld aan looppaden naar machines in een fabriekshal, of richels langs gevels. In sommige situaties is het mogelijk om hekwerken te installeren langs looppaden, maar vaker zien we situaties waarin dit onmogelijk is. Voor deze situaties kunnen railsystemen of leeflijnsystemen ook langs wanden of langs plafonds worden geïnstalleerd. Het voordeel van een railsysteem in deze situatie is dat dit systeem weinig deflectie kent ten opzichte van een leeflijnsysteem. Dit betekent dat er minder valafstand nodig is onder een werkoppervlak. 

Is het niet mogelijk om een hekwerk te installeren langs looppaden, dan kan een railsysteem of leeflijnsysteem langs wanden of langs plafonds worden geïnstalleerd.

Dit vaknieuwsbericht is gemaakt in samenwerking met onze partner AllRisk by XSPlatforms.